Sivas’tan Atasözü ve Deyimler

• 
• Acele işe şeytan karışır.
• Acı patlıcanı kırağı çarpmaz.
• Acımayana acınmaz.
• Aç ayı oynamaz.
• Ağalık vermeyle yiğitlik vurmayla olur.
• Akıl ipin üstündedir.
• Akıl zoru bozar.
• Akıllı düşman deli dosttan iyidir.
• Akıllı hesaplayana kadar deli vurup geçer.
• Alıcı kuşun ömrü az olur.
• Âlim kocar koç olur cahil kocar hiç olur.
• Âlim olmaktan arif olmak iyidir.
• Altın satanla kefen satan onmaz.
• Altın yere düşmekle tuç (tunç) olmaz.
• Ananın bastığı cücük ezilmez.
• Armudun iyisini ayılar yer.
• Armut dibine düşer.
• Arsızın yüzü utanmaz.
• Asalet asıldan gelir.
• Asıl azmaz bal kokmaz.
• Aslan gündüz dinlenmez.
• Ata malı mal olmaz (kendin kazanmadıkça).
• Ateş yanan yerde çiçek bitmez.
• Atın iyisine doru derler.
• Attan düşen ölmez eşekten düşen ölür.
• Ava giden avlanır.
• Avradın güzeli ömür artırır.
• Avradın kötüsü böğür kazığıdır (ne yana dönsen batar).
• Ayak başa baş da ayağa bağlıdır.
• Bal yiyen baldan yağ yiyen yağdan usanır.
• Bela gelince haklı haksız ayırmaz.
• Bir deriden iki post çıkmaz.
• Bir musibet bin nasihatten iyidir.
• Ciğer yanmaz ise göz yaşarmaz.
• Çiğ un çuvalda durur.
• Çivi çıkar izi kalır.
• Çoban sevdiği keçiye bir fazla vurur.
• Çok laf yalansız çok para haramsız olmaz.
• Çürük bez dikiş tutmaz.
• Dağ delisiz yol çalısız olmaz.
• Dağa dert anlatmak nadana dert anlatmaktan kolaydır.
• Davul bile “dengi dengi” çalar.
• Davulun sesi uzaktan hoş gelir.
• Deli olmadan veli olunmaz.
• Deniz dalgalanmadan durulmaz.
• Dervişin fikri ne ise zikri de odur.
• Doğruluk dost kapısıdır.
• Doğruluk hazinedir.
• Dosta giden yolda engel çok olur.
• Dostluk pazarında muhannetlik olmaz.
• Düğün girmedik ev olurda ölüm girmedik ev olmaz.
• Dükkan kapısı hak kapısıdır.
• El nalına da vurur mıhına da.
• Elde yiyen yolda acıkır.
• Elden gelen öğün olmaz o da vaktinde bulunmaz.
• Elden vefa zehirden şifa olmaz.
• Emir demiri keser.
• En çok duman ateş karalacağı (söneceği) zaman çıkar.
• Erken kalkan karga yem bulur erken kalkan soğulcan (solucan) yem olur.
• Erken kalkanın siftahı yüklü olur.
• Esnaf öğlene kadar aç kalır.
• Eşeğe gücü yetmeyen palanı döver.
• Ev hırsızına kilit olmaz.
• Ev tosunundan öküz olmaz.
• Evden eve ışık düşmez.
• Ezeli olmayanın geleceği olmaz.
• Fetva fetvayı bozar.
• Garip kuşun yuvasını Allah yapar.
• Gâvur içinde din artmaz.
• Gezen tilki yatan aslandan iyidir.
• Gülün narhı sorulmaz.
• Güzele göz ağrısı bile yakışır.
• Güzelin kahrını çekmek zor olur.
• Haramdan şifa olmaz.
• Haramın binası olmaz.
• Hastaya nar sorulmaz.
• Her kuşun bir alıcısı vardır.
• Her kütüğün başına karınca toplanmaz.
• Irmak geçilirken at değiştirilmez.
• İkbale ermeden kemâle erilmez.
• İnsan dilinin altında gizlidir.
• İnsan insana yük olmaz can bedene mülk olmaz.
• İnsanın başına ne gelirse dilinden gelir.
• İntikam zehirli yılandır (döner sahibini sokar).
• İş başa düşerse tuman ayağa düşer.
• İş olacağına varır ahmak boşa yorulur.
• İşine hor bakan boğazına torba takar.
• İt itin kuyruğuna basmaz.
• İt kapıda zebun gerek.
• İt kemiğin olduğu yerde dolanır.
• İte dalaşmaktansa çalıyı dolaşmak iyidir.
• İtinen yatan bitinen kalkar.
• İyi söz gönül yaylasıdır.
• İyisi gelmez yenisi gelir.
• Kaba yele karşı tığ savrulmaz.
• Kaderden kaçılmaz.
• Kâr eden ar etmez.
• Karıncanın katarı sayılmaz.
• Karının kötüsü yağmur yağarken tavuk sular.
• Kavurganın yananı sıçrar.
• Kerahattan keramet olmaz.
• Kervan yolda dizilir.
• Kıymet bilmeyen kıymet görmez.
• Koça kuyruğu yük olmaz.
• Komşu komşunun külüne muhtaçtır.
• Kör ile yatan şaşı kalkar.
• Kötü düşünmek kötülüğü çağırır.
• Kul daralmazsa Hızır yetişmez.
• Kul darda kalmazsa Hızır yetişmez.
• Kurt katırın pahasını bilmez.
• Kurt komşusunu yemez.
• Kuş kanatsız uçmaz.
• Leyleğin ömrü lak lakayınan geçer.
• Mağdur eden mağdur olur.
• Merhamet etmeyene merhamet edilmez.
• Merhametten maraz doğar.
• Mide derdin perhiz devanın başıdır.
• Misafir umduğunu değil bulduğunu yer.
• Muhannet zor ve çetindir.
• Mum dibine ışık vermez.
• Müsrif tüccar eski defterleri karıştırır.
• Oğlan dayıya kız bibiye çeker.
• Ölüsü olan bir gün delisi olan her gün ağlar.
• Parası olmayan pazardan, imanı olmayan mezardan korkar.
• Sabır acıdır meyvesi tatlıdır.
• Sabır gibi devlet bulunmaz.
• Sabır taşı eritir.
• Sabrın sonu selamettir.
• Saçı uzunun âhı yerde kalmaz.
• Sağlam vücut üstüne zenginlik olmaz.
• Sermayesiz pazar açan pazarda rezil olur.
• Sora sora Bağdat bulunur.
• Su akar yolağını bulur, yel eser koyağını bulur.
• Su çukurunu bulur.
• Su içene yılan değmez.
• Su yarığını bulur.
• Sürüden ayılanı kurt kapar.
• Şahin ufak ama turnayı gökten indirir.
• Taş yerinde ağırdır.
• Tilki tilkiliğini ispat edene kadar post elden gider.
• Üstünden yol geçmeyen dağ olmaz.
• Var da yalan yok da yalan var biraz da sen oyalan.
• Var satılır da yok satılmaz.
• Vardan zarar gelmez yoktan gelir.
• Varlıktan kötülük gelmez.
• Veresiye veren kara suya gider.
• Yağ yağa karışır bulgur arada kalır.
• Yağar eser yolcu gider.
• Yakalanmayan hırsız beyden üstündür.
• Yiğidi kılıç kesmez bir kuru söz öldürür.
• Yiğidin iyisine deli derler .
• Yiğit yiğidi gözünden tanır.
• Yola giden yorulur.
• Yürek yanmadıkça göz yaşarmaz.
• Yürek yarasına merhem kâr etmez.
• Zalim abad olmaz.
• Zaman her şeyin ilacıdır.
• Zenginin attığı fakirin düttüğü tutar.
• Zor zoru bozar.
• Zorla güzellik olmaz.

Kaynak: 2011 Yılı Sivas İl Kültür ve Turizm Envanteri, Sivas Valiliği Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Sivas, 2011.